Muziek maken is gezond
We maken geen muziek, omdat het zo gezond is. De muzikanten doen het omdat ze het leuk vinden, vanwege de gezellige groep of vanwege de voldoending van de activiteiten. Toch is muziek belangrijk voor iedereen en ik hoop dat deze feitjes iedereen enthousiast maken om actief ermee aan de slag te gaan!
MAAK DIT MOGELIJK DOOR TE STEMMEN IN DE RABO CLUBSUPPORT ACTIE OF TE DONEREN!
Muziek is gezond
Laten we maar beginnen bij iets wat wij weten, maar veel ouders (en de overheid) tegenwoordig lijken te negeren: Muziekonderwijs is goed voor je kind. Uit onderzoek5 blijk wel dat een jaartje niet genoeg is. Maar na 2,5 jaar scoren kinderen beter op schooltoetsen, werkgeheugen, beheersing, taal en rekenen. ‘Het [lijkt] een soort algemene braintraining’.
Ook meta-onderzoek13 (onderzoek dat meerdere onderzoeken samenvat) bevestigd de positieve resultaten bij kinderen. Er wordt o.a. aangegeven dat kinderen die muziekles volgen beter irrelevante informatie kunnen scheiden en beter zijn in het bedenken van oplossingen. De onderzoekers hebben ook positieve effecten gevonden op het gebied van taalontwikkeling, geheugen, ruimtelijk inlicht, sociale vaardigheden, groepsgevoel, emotionele stabiliteit en ga zo nog maar even door. Dit is niet alleen goed voor het individu, maar ook voor de maatschappij en het bedrijfsleven.
Ander onderzoek8 geeft aan dat het muziekonderwijs wel op de basisschool moet gebeuren: zij zien betere connecties tussen hersengebieden als men start op zevende levensjaar.
Ook op latere leeftijd is muziek maken erg belangrijk. Achteruitgang van de prefrontale cortex zorgt voor achteruitgang van onafhankelijkheid en zelfstandigheid. En dit kan, volgens Scherder6, met zowel muziek maken als luisteren worden tegengegaan. Overigens kan je ook op latere leeftijd nog prima een instrument leren spelen, al is vroeg starten beter12.
Andere weetjes
Een liedje dat vast zit in je hoofd heeft twee kenmerken: voorspelbaarheid en herhaling14. Dit zorgt dat het verankert raakt in ons geheugen. Ook een liedje dat je mooi vindt onthoud je natuurlijk sneller. Als je van het liedje af wilt komen, is aan te raden om het liedje helemaal af te maken en dan aan een ander liedje te denken of te beginnen aan een puzzel.
Voor de eindexamenkandidaten en studenten is het misschien wel leuk om te weten dat muziek luisteren je helpt met leren7. Welk genre je het beste kan luisteren hangt af van wat je studeert, maar er zijn standaard lijsten op Spotify te vinden.
Wie muziek maakt met speciale sport apparatuur, ervaart tien procent minder pijn10. Handig voor mensen met chronische pijn!
Hoe ouder je wordt, hoe vaster je muzieksmaak komt te liggen. Het licht zelfs net zo stabiel als je persoonlijkheid en volgens onderzoek9 zegt het een ook iets over het ander. Onze dirigent, overwegend jazz liefhebber, zal inventief zijn, veel verbeeldingskracht hebben en vindt zichzelf intelligent. Ben je meer van de popmuziek? Dan ben je eerder opgewekt, extravert, betrouwbaar en hulpvaardig. Uiteraard zijn er nog veel meer genres en persoonlijkheidstrekken. Ook je achtergrond zoals cultuur en opleiding zijn echter ook van invloed op muzieksmaak11. Probeer dus vooral ook eens andere genres uit.
Veel van de feitjes uit dit artikel worden beschreven worden ook in de NOS beschreven met met allerlei leuke, hele korte, filmpjes, zie https://npokennis.nl/longread/7943/wat-doet-muziek-met-ons
Ik kan sterk aanraden om het eerdergenoemd onderzoek helemaal te lezen. Er zijn nog veel meer leuke weetjes te vinden die bewijzen dat muziek maken een verstandig idee is. Zie hiervoor: http://www.muziekmaaktslim.nl
Muziektherapie
In mijn (Devin Lemmens) eerst studiejaar, heb ik een klein literatuur onderzoekje gedaan. Ik trok de conclusie dat bij kinderen met Autisme de inzet van muziektherapie nogal varieert hoe je het precies vormgeeft (bijvoorbeeld met of zonder familie). Mijn muziekdocent speelde regelmatig nummers bij dementerende ouderen en zag dat ze helemaal opleven. Onderzoek2 ondersteund in ieder geval dat depressieve symptomen bij deze doelgroep door de therapie afneemt. Voor cognitieve en sociale effecten is helaas nog te weinig voldoende onderzoek.
Wie mij kent, weet dat ik volgend jaar aan mijn forensische master begin. Oftewel; ik ga met TBS’ers en gevangen werken. Daar krijg je te maken met mensen met complexe problematiek, die vaak niet op behandeling zitten te wachten. Muziektherapie zorgt ervoor dat ze de aandacht beter kunnen vasthouden én daardoor wellicht minder snel stoppen met de behandeling3.
Muziektherapie lijkt ook een uitkomst voor mensen die niet in staat zijn over hun problemen te praten4. Een jonge psycholoog kan niet gemakkelijk met ouderen over de oorlog praten en bij migranten is er sowieso een taalbarrière. Deze therapie wordt dus erg relevant. Muziektherapie kan vanalles inhouden: luisteren naar muziek uit de jeugd of zélf improviseren. In de bron die bij deze alinea hoort kan je zelf lezen hoe dit werkt door de casusbeschrijving van Lex te lezen. Ook de andere bronnen zijn natuurlijk interessant als je meer te weten wilt komen.
Toevallig stond mijn oude piano laatst in de (online) krant over dit onderwerp. Zie https://www.1limburg.nl/wereld-alzheimer-dag-muziek-als-prikkel-voor-de-geest
Bronnen
1: Quest. (2021). Waarom maakt muziek zoveel emoties los? Quest psychologie, 2021(4), 28.
2: Eskes, A. (2018). Muziek als therapeutische interventie voor mensen met dementie. TVZ, 128(5), 50–51. https://doi.org/10.1007/s41184-018-0184-5
3: Huiberts, A., Van Dam, A., & Dijkstra, I. (2020, 6 maart). Forensische muziektherapie. De Psycholoog. https://www.tijdschriftdepsycholoog.nl/nieuws/forensische-muziektherapie/
4: Van Bruggen-Ruffi, M., & Vink, A. (2021, 31 maart). “Laat me mijn eigen gang maar gaan”. De Psycholoog. https://www.tijdschriftdepsycholoog.nl/artikelen/laat-me-mijn-eigen-gang-maar-gaan/
5: Quest. (2018, 21 november). Is het goed om je kind op muziekles te ‘doen’? https://www.quest.nl/mens/lifestyle/a26083806/kind-muziekles/
6: Scherder, E. (2015). Actieve en passieve kunstbeoefening goed voor de hersenen. Boekman, 104, 4-8.
7: Univers. (2020, 27 oktober). Spotify: muziek helpt met leren. https://universonline.nl/nieuws/2013/09/11/spotify-muziek-helpt-met-leren/
8: NU.nl. (2013, 13 februari). Muziekles in jeugd versterkt hersenverbindingen. NU. https://www.nu.nl/wetenschap/3198146/muziekles-in-jeugd-versterkt-hersenverbindingen.html
9: Smolenaars, M. (2017). Wat zeg je muzieksmaak over je persoonlijkheid? Quest psychologie, 2017(3), 73.
10: Quest. (2018a). Muziek verhoogt pijngrens. Quest psychologie, 2018(2), 76.
11: Oxsener, P. (2019). Luister, dit ben jij. Quest psychologie, 2019(2), 40–43.
12: Quest. (2021a). Kun je als volwassene nog echt goed viool leren spelen. Quest psychologie, 2021(2), 47.
13: Van Tetering, M., & Wassink, L. (2014, oktober). Een wetenschappelijk overzicht: positieve effecten van muziekonderwijs op de maatschappij en bedrijven. LBM & UniPartners Maastricht.
14: Quest. (2021). Waar komen de liedjes in mijn hoofd vandaan? Quest Psychologie, 2021(4), 67.
Verantwoording: Zoveel mogelijk is eigen bewoording gebruikt, maar wordt zo veel mogelijk verwezen naar de originele bron. Voor de bronvermelding zijn deels APA richtlijnen aangehouden, maar bijvoorbeeld niet qua stijl. De bronnen worden weergeven in de volgorde waarin ze door de redactie gelezen zijn. Dit verklaard waarom de becijfering in de artikelen niet chronologisch is. De artikelen zijn geen volledig of representatief overzicht van alle beschikbare informatie over dit thema, maar samengesteld naar behoefte van de muziekvereniging.